ტექსტი"ჩემი სოფელი"ი.გოგებაშვილი

შეკრების თვისებები

საგანი: მათემატიკა		კლასი : მეორე
გაკვეთილის ავტორი :                                                                   ელისო ჯანელიძე
გაკვეთილის თემა:  შეკრების თვისებები
დრო: 45 წთ			თარიღი:  29.03.2017წ.
გაკვეთილის/აქტივობის ძირითადი მიზანი: მოსწავლეები შეისწავლიან შეკრების ჯუფთებადობის თვისებას, შეკრებენ რიცხვებს ადვილი, მოხერხებული თანმიმდევრობით. შეძლებენ შეკრების  ჯუფთებადობის თვისების გამოყენებას რიცხვითი გამოსახულებების მნიშვნელობებისა და  მარტივი ამოცანების დამოუკიდებლად ამოსახსნელად.
დამოკიდებულება მოსწავლეებს განუვითარდებათ მისწრაფება , ეძიონ რიცხვითი კანონხზომიერებები რიცხვებზე მოქმედების შესრულებისას, გამოარჩიონ მნიშვნელოვანი იდეები მსჯელობისას. გაუჩნდებათ ეძიონ შეკრების შესრულების ყველაზე ადვილი გზა.
ცოდნა მოსწავლეს ეცოდინება , რომ შეკრების შემცველი გამოსახულების მნიშვნელობა არ არის დამოკიდებული მოქმედებათა შესრულების თანმიმდევრობაზე. გამოთვლის გასაადვილებლად შეიძლება შევარჩიოთ რიცხვთა მოხერხებული წყვილები.		უნარები მოსწავალე შეძლებს შეკრების შემცველი გამოსახულების მნიშვნელობის გამოთვლას იოლად. მოსწავლეს განუვითრდება გამოთვლითი უნარ-ჩვევები, იგი კონკრეტული მაგალითისთვის შეარჩევს და გამოიყენებს ზეპირი ანგარიშის სხვადასხვა ხერხებს, შეძლებს ახსნას გამოყენებული ხერხი.
ეროვნული სასწავლო გეგმის სტანდარტი: მათ. II.2. მოსწავლეს შეუძლია ერთმანეთთან დააკავშიროს თვლა, რიცხვები, რიცხვით სახელებს შორის დამოკიდებულებები და შეკრება-გამოკლების მოქმედებები. ·         ზეპირად ასრულებს ათეულის გავლით შეკრება-გამოკლებას და ახდენს გამოყენებული ხერხის დემონსტრირებას (მაგალითად, საგანთა გროვაზე). მათ. II.5. მოსწავლეს შეუძლია რიცხვებისა და მათზე მოქმედებების გამოყენება გამოთვლებზე ამოცანების ამოხსნისას. ·      ამოცანის პირობის მიხედვით განსაზღვრავს, თუ რა არის მოცემული და რა არის საძებნი; ·      ირჩევს შესაბამის მოქმედებას, მისი შესრულების ხერხს ან მოდელს მარტივი ამოცანის ამოსახსნელად (მაგალითად, შეკრება, გამოკლება, ერთეულის ბიჯით წინ ან უკუთვლა; საგანთა გროვა ან რიცხვითი კიბე); მათ. II.7. მოსწავლეს შეუძლია შეკრებისა და გამოკლების გამოყენება მარტივი მათემატიკური ამოცანების ამოხსნისას. ·         იყენებს შეკრების კომუტაციურობისა (გადანაცვლებადობის) და ასოციაციურობის (ჯუფთებადობის) თვისებებს რიცხვითი გამოსახულების მნიშვნელობის გამოსათვლელად.
საჭირო წინარე ცოდნა და უნარ-ჩვევები: შეკრება -გამოკლება 100-ის ფარგლებში; ორმოქმედებიანი შეკრება( ზეპირად); შეკრების გადანაცვლებადობის თვისება; ორნიშნა რიცხვები, მათი სახელწოდებები და ციფრული ჩანაწერები; არითმეტიკულ გამოსახულებაში ფრჩხილების ხმარება, მოქმედებათა თანმიმდევრობა,სიტყვიერად მოცემული ორი მოქმედების შესაბამისი გამოსახეულების ჩაწერა ფრჩხილებით და პირიქით, დაწერილი გამოსახულების სიტყვიერი აღწერა; მარტივი მათემატიკური ამოცანის ამოხსნისას რიცხვითი გამოსახულების შედგენა;
გაკვეთილის/აქტივობის გეგმა: მოსწავლეთა დაჯგუფების ფორმები: მოსწავლეები მუშაობენ  ჯგუფებში, წყვილებში, ინდივიდუალურად, მასწავლებელი მუშაობს მთელ კლასთან. დაჯგუფების კრიტერიუმები: მოსწავლეთა მზაობის მიხედვით.
სასწავლო მასალა:   მოსწავლის სახელმძღვანელო, დავალებები ჯგუფური და ინდივიდუალური მუშაობისათვის, ჯიპრაიდის თვალსაჩინოება (ფიგურები), გასასვლელი ბარათები, დაფა, ცარცი, გეომეტრიული ფიგურები.
გაკვეთილის /აქტივობის ეტაპები
I-წინასწარ გადანაცვლებადობის თვისების გახსენება მოსწავლეებზე დაკვირვების შედეგად კლასს დავყოფ სამ შრედ; პირველი შრე -დაბალი მზაობა მოსწავლეები იმუშავებენ თვალსაჩინოების გამოყენებით . ეძლევათ უფრო სტრუქტურირებული დავალება: 1)6 წითელ კუბს დაუმატე 3 მწვანე კუბი და ჩაწერე რიცხვითი გამოსახულება. 2)ახლა შეუცვალე კუბებს ადგილი და ჩაწერეშესაბამისი რიცხვითი გამოსახულება; 3) დაასრულეთ წინადადება: შესაკრებთა გადანაცვლებით............... მეორე შრე( საშუალო მზაობა) ამოხსნიან სახელმძღვანელოში-გვ.171-№1 დავალებას: შეადრეთ რიცხვითი გამოსახულებები და მათი მნიშვნელობები: 6+3 და 3+6 7+10 და 10+7 2+9 და 9+2 10+8 და 8+10 შეკრების რა თვისება დაგეხმარათ ამ დავალების შესრულებაში? მესამე შრე( მაღალი მზაობა) მოცემულია არსწორი ტოლობა. შეცვალეთ ნებისნიერი ერთ რიცხვი, რომ სწორი ტოლობა მიიღო. 13+6=6+12 (13+6=6+13; 12+6=6+12); შეკრების რა თვისებაზე მიუთითებს ახლად მიღებული სწორი ტოლობები? ქვიზი 1)დაასრულეთ: 6+3=3+ 7+10=10+ 2+9=9+ 10+8=8+ 2)დაასრულეთ წინდადადება : შესაკრებთა გადანაცვლებით..... 3) 36-ს გამოკლებული 4-ისა და 2-ის ჯამი არის ა) 36-4+2       ბ) 36-(4+2)     გ) 36-4-2 4)ჭადრაკის წრეში 20 მოსწავლე იყო გაერთიანებული. მათ მალე 7 გოგონა და 3 ბიჭი მიემატა. რამდენი წევრია ახლა ჭადრაკის წრეში?  ამოხსნა ჩაწერე ფრჩხილებიანი გამოსახულებით. დავაკვირდები ჯგუფებში მოსწავლეთა მუშაობას. საჭიროების შემთხვევაში მოვახდენ ჯგუფებში მოსწავლეთა გადანაცვლებას;	II-განმავლობაში მოსწავლეებს გავაცნობ გაკვეთილის მიზანს: დღეს ჩვენ უნდა დავადგინოთ, როგორ შეიძლება სამი და მეტი რიცხვის შეკრება ადვილი , მოხერხებული თანმიმდევრობით. დაფაზე დავწერ რიცხვებს: 5, 3 და 2. მოსწავლეებს   ვთხოვ დამეხმარონ არ რიცხვების ჯამის სხვადასხვა ხერხით პოვნაში. მათთან ერთად დაფაზე ჩავწერ შემდეგ რიცხვით გამოსახულებებს:  (5+3)+2=8+2=10(ამ რიცხვითი გამოსახულების ამოხსნისას გაიხსნებენ პირველად რა მოქმედება უნდა შევასრულოთ). როგორ შეიძლება შევასრულოთ შეკრება სხვანაირად? 5+(3+2)=5+5=10             შემდეგ მოსწავლეები აგრძელებენ ისევ ჯგუფებად მუშაობას. პირველი შრე( დაბალი მზაობა) დავურიგებ 2თეთრ, 8 წითელ, 4 ლურჯ ფიგურას. . ვთხოვ იპოვონ ფიგურების გამოყენებით  ჯამი სხვადასხვანაირად. (2+8)+4=10+4=14 2+(8+4)=2+12=14  მეორე შრე (საშუალო მზაობა) გამოიყენეთ შეკრების თვისება და შეკრიბეთ სწრაფად: 2+4+8+1= 3+2+7+8= მესამე შრე იპოვეთ  2-ის, 8-ის, 4-ის, 6-ის ჯამი სხვადასხვანაირად.    (2+8)+(4+6)= 10+10=20 2+(4+6)+8=2+10+8=12+8=20      პრეზენტაცია ჯგუფის წევრები  წარმოადგენენ საკუთარ ნამუშევრებს.                                                                                                                         მოსწავლეები  გააკეთებენ დასკვნას რომ მოცემული რიცხვების ნებისმიერი თანმიმდევრობით შეკრებისას(დაჯგუფებისას ) ჯამი არ იცვლება. შემდეგ გაეცნობიან შესაბამის ტექსტს წიგნში და ადარებენ თავიანთ დასკვნებს.			III-შემდეგ წყვილებშ დავალებები წყვილებში სამუშაოდ პირველი შრე(დაბალი მზაობა) შეკრიბეთ ჯუფდებადობის თვისების გამოყენებით: ამოცანა ნანას 5წითელი, 4 ყვითელი  და 5 თეთრი ბუშტი აქვს. რამდენი ბუშტი აქვს ნანას? გამოიყენეთ ჯუფდებადბის თვისება. მეორე შრე ( საშუალო მზაობა) ამოცანა ერთ გუნდში 9 ბიჭი და 3 გოგოა, მეორეში 7 ბიჭი და 1 გოგო. რამდენი ბავშვია ორივე გუნდში? შეადგინეთ სათანადო გამოსახულება და იპოვეთ მისი მნიშვნელობა ადვილი ხერხით. მესამე შრე (მაღალი მზაობა) შეადგინეთ ამოცანა , რომლის ამოსახსნელად საჭირო იქნება ორი რიცხვის ჯამისთვის მესამე რიცხვის მიმატება ( რიცხვები ისე შეარჩიეთ რომ ჯუფდებადობის თვისების გამოყენებით გამოსახულების მნიშვნელობის პოვნა ადვილად შეძლოთ). პრეზენტაცია ჯგუფები წარმოადგენენ საკუთარ ნამუშევარს.  გასასვლელი ბარათები -ინდივიდუალური შემოხაზეთ რიცხვები, რომელთა შეკრებით იოლად იპოვით გამოსახულების მნიშვნელობას: 6+7+3 გაკვეთილის შეჯამება მოსწავლეები შეაჯამებენ გაკვეთილს , გამოყოფენ რა შეისწავლეს, რომელი აქტივობა მოეწონათ. საშინაო დავალება დაინიშნავენ საშინაო დავალებას წიგნში გვ.172-№6, 1,2,3.